Minister Diependael zorgt voor definitieve bescherming van Kruisstraatmolen in Kortemark

Vlaamse minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA), beschermt definitief de Kruisstraatmolen in Kortemark als monument met overgangszone. “Molens in Vlaanderen maken deel uit van ons erfgoed als symbool voor de overgang tussen traditie en modernisering. Door van alle verschillende molens de meest representatieve zoals de Kruisstraatmolen in Werken te beschermen, garanderen we dat dit stukje verleden bewaard wordt voor de toekomst. Windmolens zijn vooral waardevol als ze ook draaien en malen. En dat is niet altijd evident. Als we te dicht bij molens bouwen, verliezen ze hun windvang en wordt malen onmogelijk. Daarom bescherm ik de omgeving van deze waardevolle molens zodat ze kunnen blijven doen waarvoor ze gebouwd zijn”, aldus minister Diependaele.

De bescherming vloeit voort uit het project Evaluatie van het beschermd windmolenbestand in Vlaanderen (2020-2021). Eén van de conclusies van dit onderzoek was dat de windvang bij een aantal al beschermde windmolens best gevrijwaard zou worden door toevoeging van een overgangszone. Dit is een afgebakende zone rond een beschermd erfgoed waarin bepaalde voorschriften gelden die de erfgoedwaarde ondersteunen.De Kruisstraatmolen is dus nu definitief beschermd met een uitgebreide overgangszone.

Molen moet ook in de toekomst met wind kunnen draaien

Beperkingen qua hoogte op nieuwe obstakels in die overgangszone (zowel gebouwen als beplanting) moeten ervoor zorgen dat deze molens ook in de toekomst nog met de wind kunnen draaien en malen. Dit ondersteunt niet alleen de (industrieel-archeologische) erfgoedwaarde, het draagt ook bij tot de beleving en het behoud: draaiende molens worden beter onderhouden en zijn minder onderhevig aan vocht en insecten door trillingen en ventilatie.

Kruisstraatmolen geselecteerd op basis van erfgoedwaarde en maalvaardigheid

In 2023-2024 werd deze procedure voor een tiental molens opgestart. Deze werden geselecteerd op basis van hun erfgoedwaarde en maalvaardigheid. Een voorkeur ging ook naar molens die vandaag nog (net) voldoende windvang hebben maar die heel kwetsbaar zijn voor verdere verstoringen van die windvang. Standaard wordt voor zo’n overgangszone in functie van windvang vertrokken van een cirkel met een straal van 100 meter rond de molen, die in sommige gevallen uitgebreid wordt aan de zijde van de overheersende windrichting (meestal het zuidwesten).De beschermingsprocedure werd dan ook aangegrepen om de beschermingen op andere vlakken te actualiseren zoals de toevoeging van cultuurgoederen.

N-VA Kortemark reageert tevreden

“Deze houten molen uit 1773 staat op vier ingebouwde, bakstenen teerlingen en werd in 1921 overgebracht uit Torhout. Het gaat om een zogeheten ‘driezoldermolen’ wat betekent dat er een extra zolder werd voorzien onder de graanzolder. Daar werd het meel tot bloem gemalen. Tegelijk was dit de eerste molen in België met wieken voorzien van het systeem-Van Bussel. De molen werd uitgebaat tot 1975 en is nu eigendom van de gemeente Kortemark. We zijn bijzonder tevreden dat minister Diependaele zorgt voor de definitieve bescherming van de Kruisstraatmolen”, besluit Veerle Vanslembrouck, gemeenteraadslid van N-VA Kortemark.